Με αφορμή την πρόσφατη αναθεώρηση των οδηγιών για τον τρόπο αντιμετώπισης της Σιδηροπενίας και της Σιδηροπενικής αναιμίας για τις ηλικίες από 0-3 χρονών, παραθέτω τα σημαντικότερα συμπεράσματα και τις τελικές συστάσεις.
Ο σίδηρος είναι πολύ σημαντικός για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης, βασικής πρωτεΐνη των ερυθροκυττάρων του αίματος που μεταφέρουν το οξυγόνο στα όργανα του σώματος.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Σιδηροπενία (ΣΠ) δεν συνοδεύεται πάντα με Σιδηροπενική αναιμία (ΣΠΑ). Εξίσου όμως σοβαρές είναι οι επιπτώσεις στην ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού και στις δύο καταστάσεις.
Ο ορισμός της αναιμίας: Η τιμή της αιμοσφαιρίνης 2 εκατοστιαίες θέσεις κάτω από την μέση τιμή που αντιστοιχεί στο φύλο και την ηλικία του παιδιού, έναν πίνακα αναφοράς με την μέση τιμή Hb, βάση την ηλικία και το φύλο, μπορείτε ναι δείτε ΕΔΩ.καθώς και κάθε παιδί ηλικίας 1-3 χρονών που η τιμή της αιμοσφαιρίνης είναι <11g/dl.>
Η διάγνωση
της ΣΠ ή ΣΠΑ δεν στηρίζεται μόνο στην τιμή της αιμοσφαιρίνης. Βασικοί παράγοντες στην διερεύνηση είναι:
Φερριτίνη ορού (SF)- αποτελεί την μορφή αποθήκευσης του σιδήρου στον οργανισμό. Επειδή όμως επηρεάζεται από τις λοιμώξεις είναι συνετό να γίνεται ταυτόχρονα και έλεγχος της
CRP- πρωτεΐνης που δηλώνει την ύπαρξη ή όχι φλεγμονής στον οργανισμό.
Η αιμοσφαιρίνη των δικτυοερυθροκυττάρων (CHr)- αναδεικνύεται στο βασικότερο διαγνωστικό κριτήριο για ΣΠ στα παιδιά.
Διαμεμβρανική πρωτεΐνη (TfR1) της τρανσφερρίνης (TF) , γλυκοπρωτεΐνης-μεταφορέας του Σιδήρου (Fe). Μειονέκτημα της, η ευαισθησία της μόνο σε βαριά Σιδηροπενία.
Διαγνωστικά κριτήρια: | Σιδηροπενία | Σιδηροπενική αναιμία |
|---|
| Αιμοσφαιρίνη (Hb) | Φυσιολογική | Μειωμένη |
| TfR1 | Αυξημένη | Αρκετά Αυξημένη |
| CHr | Μειωμένη | Μειωμένη |
| SF | Μειωμένη | Αρκετά Μειωμένη |
| CRP | Φυσιολογική | Φυσιολογική |
Πρόληψη:
· Προωρότητα :έναρξη συμπληρώματος από την ηλικία του ενός μηνός μέχρι και την ηλικία των 12 μηνών με 2mg/kg/24h. Αξιοσημείωτο είναι ότι παρά την εμπλουτισμένη διατροφή τους σε Σίδηρο το 14% παρουσιάζει σιδηροπενία στην ηλικία των 4-8 μηνών.
· Τελειόμηνα (>38εβδ):
1. Με αποκλειστικό Μητρικό θηλασμό: ξεκινούν συμπλήρωμα από την ηλικία των 4 μηνών με 1mg/kg/24h μέχρι και την πλήρη κάλυψη των αναγκών με την είσοδο στις στερεές τροφές.
2. Αν ο μητρικός θηλασμός συνεχίσει αποκλειστικός και μετά τον 6 μήνα: συνεχίζουμε το συμπλήρωμα μέχρι και την ηλικία των 9 μηνών.
3. Με μεικτή διατροφή (Ξένο γάλα+ ΜΘ): με την ποσότητα του μητρικού γάλατος να είναι πάνω από το μισό της ημερήσιας ποσότητας, τότε γίνεται έναρξη συμπληρώματος με 1mg/kg/24h από τον 4 μήνα ζωής.
4. Με αποκλειστική σίτιση με Ξένο γάλα: χωρίς ανάγκη για συμπλήρωμα λόγω της εμπλουτισμένης μορφής του γάλατος σε σίδηρο (κατά μέσο όρο 12mg/l). Προσοχή να αποφεύγεται το φρέσκο γάλα μέχρι και την ηλικία των 12 μηνών.
· Παιδιά ηλικίας 1-3 χρονών διατροφή εμπλουτισμένη σε σίδηρο.
Παρακάτω παραθέτω ένα πίνακα με τροφές εμπλουτισμένες σε σίδηρο.
- Άπαχο κόκκινο κρέας.
- Γαλοπούλα και κοτόπουλο.
- Είναι ευρέως γνωστό ότι το συκώτι είναι πλούσιο σε σίδηρο αλλά ΔΕΝ συνίσταται σε εγκύους λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε Βιταμίνη Α.
- Ψάρια, ιδίως λιπαρά ψάρια που μπορούν να καταψυχθούν ή να κονσερβοποιηθούν (όπως το σκουμπρί, η σαρδέλα, και η αντζούγια).
- Αβγά.
- Δημητριακά και πρωινό.
- Όσπρια και φασόλια.
- Ξηροί καρποί.
- Ακατέργαστο ρύζι.
- Ψωμί, ιδίως ψωμί ολικής αλέσεως ή μαύρο ψωμί.
- Φυλλώδη πράσινα λαχανικά, ιδίως το μπρόκολο.
- Αποξηραμένα φρούτα, ιδίως βερίκοκα , σταφίδες και δαμάσκηνα.
Η Βιταμίνη C βοηθάει τον οργανισμό στην απορρόφηση του Σιδήρου, επομένως να συμπεριλαμβάνετε στα γεύματα σας τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C (φρούτα, φρέσκα λαχανικά)
· Φρούτα: Πορτοκάλι, γκρέϊπ-φρουτ, φράουλες, ακτινίδιο κ.α.
· Λαχανικά: Μπρόκολα, ντομάτες, πατάτες, βλίτα κ.α.
Έλεγχος-Παρακολούθηση:
· Σε αποκλειστικό Μητρικό θηλασμό πάνω από 6 μηνών η πρώτη αιμοληψία να γίνεται 9 μηνών.
· Σε αποκλειστικό Μητρικό θηλασμό μέχρι την ηλικία των 6 μηνών αλλά με ιστορικό προωρότητας του μωρού ή Αναιμίας , Σακχαρώδους Διαβήτη ,Υπέρτασης στη μητέρα ,τότε η πρώτη αιμοληψία να γίνεται 9 μηνών.
· Σε αποκλειστικό Μητρικό θηλασμό μέχρι και την ηλικία των 6 μηνών η πρώτη αιμοληψία να γίνεται 12 μηνών.
· Σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία αν δεν υπάρχει τιμή αναφοράς ή υπάρχει κλινική συμπτωματολογία.
